DRONE İLE HAVADAN KAN NAKLİ

Droneların tıbbi kullanıma yönelik alan denemeleri az kişinin yaşadığı ya da ulaşımın güç olduğu uzak bölgelerde başlanmıştır. 2012 deki Haiti depreminde küçük yardım paketleri dronelar ile taşınmıştır.

Papua Yeni Gine de sınır tanımayan doktorlar Tüberküloz tahlili için kan örneklerine ait test tüpleri insansız hava aracı ile uzaktaki bir köyden şehir merkezine taşıdı. Droneların ilk tıbbi uygulaması afet yardımı konusunda kan dağıtımı olmuştur.

Otomatik Eksternal Defibrilatör’ün hastanın yanına gönderilmesi uygulaması Hollanda’da denendi.

John Hopkins Üniversitesi ve Uganda Makerere Üniversitesindeki bilim insanları,2015 yılında Afrika’da uzaktaki hastalardan alınan kan örneklerinin daha büyük merkezlerdeki laboratuvarlara insansız hava araçları ile taşınmasının denemelerini yaptılar.

DSÖ Himalayalardaki Butan bölgesinde tıbbi gereç gönderilmesini denedi ve başarılı oldu. Bu örneklerden yola çıkan Acil Ambulans Hekimleri Derneği Başkanı Dr. Turhan SOFUOĞLU, 2016 yılında Başhekim Yardımcısı olarak görev yaptığı İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi çocuk onkoloji servisinde yatan hastaların kanlarının ışınlanmak üzere hergün araçla Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Hastanesine gönderildiğini öğrenmesi üzerine bu işlemin drone ile yapılması fikrini ortaya attı. Bu düşüncesini paylaştığı Dokuz Eylül Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri bölüm başkanı Prof. Dr. Vahap TECİM ile birlikte projeyi geliştiren Dr. Sofuoğlu ilk denemenin Tepecik Eğitim Hastanesinin fiziki olarak ayrı bir alanda olan Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği hastanesi bahçesinden kan ürünlerinin drone yardımı ile merkez laboratuvara gönderilmesini planladılar. 15 Temmuz 2016 günü gerçekleştirilen bu uygulama basın tarafından da izlendi. Son derece başarılı olan uygulamanın 2. aşamasında asıl hedef olan Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesine onkolojik hastaların kanlarının drone ile gönderilmesi işlemi maalesef yapılamadı. Çünkü ilk uygulamanın yapıldığı gece başarısız darbe girişimi meydana geldi ve daha sonrasında uzunca bir süre drone ile uçuşlar yasaklandı.

Bu denemeden yaklaşık 8 ay sonra 2017 Mart ayı içerisinde, İsviçre’nin Lugano şehrinde bulunan Ticino EOC Hospital,

İsviçre Posta İdaresi ve Drone üreticisi Matternet, İsviçre Sivil Havacılık Ofisinin izni ile iki hastane arasında bazı kan ürünlerini

drone ile taşıma denemeleri yaptılar. Bir aylık  süre içerisinde 70 uçuş denemesi yapıldı.

Daha sonra bu çalışmanın dünyada kentsel alanda hastaneler arasındaki ilk uygulama olduğu ile ilgili bilimsel bir makale

yayınlandı. Aslında ilk uygulama ülkemizde yapılmış ve kayıt altına alınmıştı fakat yukarıda saydığımız nedenlerle devamı getirilememiş oldu.